Doen, durven, draaien.
Na ongeveer driekwartier rijden, parken we de auto. We lopen met de heerlijke zon op ons gezicht langs de molen, door het centrum van Schiedam en arriveren na het drinken van een gezonde smoothie in het atelier van Anja. Het was altijd al iets wat we beide wilden doen: pottenbakken.
En vandaag is het zover. Bij 015 Keramiek. De open studioruimte van Anja is verdeeld in twee delen. Vooraan de shop. Achterin is het atelier, waar een lange lage tafel staat met aan weerszijde vijf draaitafels staan opgesteld. Na een uitleg over de klei, de techniek en de draaitafel, is het tijd om zelf het wiel uit te vinden.
Ik kijk naar beneden. De homp klei ligt er levenloos bij. Door het draaien en je handen er tegenaan te rusten - vooral niet duwen - vormt zich een vloeiende ronde vorm. Ik kijk naar Joshua en de rest van de groepsleden. Allemaal draaien we erop los. Geconcentreerd, maar met plezier in de ogen. Na uiteraard wat ‘mislukkingen’ staat er na een dik uur de prachtigste creaties op de plank. Wanneer ik probeer de deukjes en oneffenheden weg te poetsen, moedigt Anja ons juist aan deze te behouden. “Dat maakt het werk zo uniek!“. Dat klopt. Ze heeft gelijk. Met bescheiden trots kijk ik naar het werk dat uit mijn handen is voortgekomen.
Een paar weken later mogen we het ophalen. En dat moment combineren we meteen met een bezoek aan het Stedelijk Museum Schiedam, waar er in drie zalen wordt teruggeblikt op het leven van Yayoi Kusama.
Yayoi Kusama (Matsumoto, 1929) is in de afgelopen decennia uitgegroeid tot een van de beroemdste en meest getoonde internationale sterren uit de kunstwereld. Ze was belangrijk voor verschillende beeldbepalende stromingen in de naoorlogse kunst: ZERO, Pop Art en performance kunst. Haar leven lang moest ze haar ruimte opeisen in het door mannen gedomineerde modernistische kunstwereld van zowel Japan, de VS als Europa. In Schiedam, waar ze in de jaren ‘60 woont en werkt, krijgt juist haar rol als pionier en kunsticoon ruim baan.*
Joshua en ik lopen elk ons eigen tempo door de tentoonstelling. Doordat we bijna de enige zijn, kunnen we tussendoor een beetje naar elkaar roepen en praten om onze perspectieven delen. We komen terug bij de werken die we het tofst vinden, maken foto’s en praten al lopend door de zalen over wat we vinden van Kusama’s activisme. Ze durft. Ze doet. Ze leeft! Met haar werken en happenings verrast ze mensen en kleurt ze buiten de lijnen. Regelmatig raakt ze verstrikt in discussies met galeries over de zakelijke belangen van haar werk.
Narcissus Garden op de Biënnale van Venetië (1966) spreekt me het meest aan. Tijdens deze grote hoogstaande internationale kunsttentoonstelling, presenteert ze haar eigen werk onafhankelijk dus zonder vertegenwoordiging van een kunstgalerie. Tientallen spiegelbollen, net iets kleiner dan een voetbal, legt ze in het gras. Om de kunstwereld op de hak te nemen, verkoopt ze zelf elke spiegelbol voor twee dollar per stuk. De organisatie van de Biënnale verbiedt haar de werken voor zo weinig geld (“de prijs van een ijsje”) te verkopen, wat des te meer haar punt benadrukt van de high-brow cultuur in kunstwereld.
Na het museumbezoek halen we de keramiekwerken op bij Anja. Ik kijk ernaar met trots. Dit heb ik gemaakt! Ik durf. Ik doe. Ik leef!
Verder lezen
De studio in Schiedam: 015 Keramiek - Nederlands handgemaakt keramiek
Na afloop ons bezoek aan de tentoonstelling: * Yayoi Kusama - Stedelijk Museum Schiedam
